Học thi - cần ăn uống hợp lý
Học thi có thể uống chút ít cà phê nhưng uống quá nhiều cà phê đặc là điều không nên.
Ảnh: jupiterimages.com
Càng gần ngày thi, học sinh càng hồi hộp lo âu, mỗi người học một kiểu. Thế nhưng, ít ai chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Thậm chí còn có những thói quen ảnh hưởng đến sức khỏe...
Uống cà phê đặc
Rất nhiều thí sinh bảo nhau uống cà phê đậm đặc để học liên tục, khỏi ngủ. Hãy thử phân tích lợi và hại của vấn đề này nhé.
Hoạt chất của cà phê là cafein. Với liều thấp, cà phê kích thích vỏ não, làm tăng khả năng trí tuệ, giảm mệt mỏi. Với khoảng 100mg, cafein làm mất ngủ. Với liều cao hơn, cafein gây bồn chồn, lo âu, nóng nảy, đứng ngồi không yên.
Cà phê công nghiệp đã đăng ký chất lượng theo "phần" (1 serving cà phê = một tách cà phê 150ml). Một tách cà phê Robusta có 130-150mg cafein, một tách cà phê Arabica có 70-80 mg cafein. Theo tài liệu của IFIC (International Food Information Council), một ly 230ml cà phê phin có 65-120mg cafein, cà phê tan ngay có 60-85mg cafein, 1 chai coca có 46mg cafein. Cà phê tự pha không theo một tiêu chuẩn nào, sau khi uống, sự chuyển hóa trong cơ thể tăng 3-4% trong vài giờ, tác dụng vào hệ thần kinh sau 30 phút và kéo dài 4-6 giờ.
Học thi, não làm việc cao độ nên máu dồn lên đầu, làm nhức đầu; nếu nghĩ rằng uống cà phê sẽ đỡ nhức đầu là điều cần xét lại. Máu dồn nhiều lên đầu chính là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm tăng cường oxy và thải chất bã. Uống nhiều cà phê làm giảm lượng máu lên não khiến tế bào thần kinh thiếu oxy và hoạt động không tốt, học không nhớ. Đồng thời cafein gián tiếp làm tăng adrenalin nghĩa là tăng huyết áp, càng thêm nhức đầu.
Giấc ngủ giúp phục hồi thần kinh. Không ngủ nhiều nhưng ngắn và sâu là tốt nhất. Trong giấc ngủ, bộ nhớ vẫn làm việc. Phụ huynh hãy để cho con em ngủ say và gọi dậy học tiếp; nếu chợp mắt 15-30 phút cũng tốt thôi. Các nhà khoa học cho rằng ngủ sâu 2 giờ tương đương với giấc ngủ 4-5 giờ. Vậy tốt nhất cứ để học sinh tự đi vào giấc ngủ, tạo thuận lợi cho giấc ngủ sâu, đừng làm ồn, 2 giờ là tạm được. Con người có thể nhịn ăn 7-10 ngày nhưng nhịn ngủ lâu rất có hại.
Học thi có thể uống chút ít cà phê nhưng uống quá nhiều cà phê đặc là điều không nên.
Ăn não bổ não?
Khi học thi, não làm việc rất căng. Có nên ăn não để bổ não không? Theo nguyên tắc "dĩ hình bổ hình" của Đông Y và "tạng phủ liệu pháp" của Tây Y thì ăn não bổ não là đúng thôi. Đông Y có bài thuốc Ngư đầu thang để trị nhức đầu (gồm đầu cá, xuyên khung, bạch chỉ). Trước đây Tây Y cũng có vài dược phẩm đặc chế dùng dịch chiết óc. Theo khuyến cáo của cơ quan Y tế thế giới, hạn chế dùng sản phẩm sinh học để tránh những bệnh nan y. Chỉ dùng những bộ óc còn nguyên vẹn, mặt ngoài láng bóng, tươi màu. Nếu xám tối, tụ máu bầm và bở thì không dùng. Khi có dịch bệnh bò điên, tuyệt đối không ăn óc.
Khi vào ruột, protein của thực phẩm bị thủy phân thành aminoacid. Các amino acid được sắp xếp lại theo trình tự đặc trưng của người, nên không còn tính nết của động vật nguyên thủy nữa. Ăn óc chỉ là tiếp tế nguyên liệu cho tế bào thần kinh. Ngoài tế bào thần kinh ở vỏ não, bên trong còn có nhiều tuyến nhỏ với chức năng phức tạp (vùng hạ đồi, tuyến yên, tuyến tùng quả...).
Óc có nhiều chất béo và photpholipid gây đầy bụng khó tiêu, gây nhức đầu khó chịu. Cần dùng thực phẩm dễ tiêu nhằm tạo thoải mái tối đa. Óc lại có khá nhiều cholesterol, không nên ăn một lúc nhiều óc, cũng không ăn liên tục nhiều ngày. Thỉnh thoảng ăn khoảng ¼ bộ óc lợn là tốt nhất.
Dùng thuốc bổ não: acid glutamic
Acid glutamic là chất dẫn truyền thần kinh, tham gia vào các kích thích thần kinh nên được xếp vào loại amino acid kích thích cùng với acid aspartic. Acid glutamic hoạt hóa ion calci, gián tiếp làm tăng tiết adrenalin; kích thích liên tục sẽ làm kiệt dự trữ. Học sinh luyện thi uống quá nhiều acid glutamic (1-2g/ngày) làm tăng nguy cơ bệnh thần kinh.
Acid glutamic có trong thịt, rau dền, bí đỏ. Thay vì uống thuốc, hãy ăn đầy đủ chất bổ dưỡng, có đủ chất thiết yếu, giúp phục hồi sức khỏe, đó chính là những món ăn bài thuốc.
Trứng gà
Ảnh: jupiterimages.com
Kiêng ăn trứng, chuối?
Trứng và chuối đều là thực phẩm có tính bổ dưỡng cao. Đông Y gọi lòng đỏ trứng gà là Kê tử hoàng, một vị thuốc bổ toàn diện. Kê tử hoàng có trong nhiều bài thuốc bổ. Chuối có nhiều carbohydrat và chất khoáng, nhất là ma-nhê cần cho hoạt động của tế bào thần kinh. Thế nhưng hầu hết thí sinh kiêng ăn chuối. Họ sợ trượt vỏ chuối (thi rớt), hoặc ăn trứng thối (điểm không).
Ăn chay
Thức ăn chay
Ảnh: thuvienhoasen.com
Một số thí sinh ăn chay khi luyện thi. Theo triết lý tôn giáo, ăn chay là không dùng thực phẩm từ động vật để tránh sát sinh. Ăn chay để trợ duyên cho đường tu tâm vì "tu tại tâm". Theo mê tín dị đoan, ăn chay để cầu xin ơn trên phù hộ thi đậu, đó là quyền tự do của mỗi người, nhưng đừng theo kiểu "Con mà trúng mánh con thề ăn chay".
Ăn chay cũng tốt vì cơm chay nhẹ bụng, dễ tiêu, không nhức đầu nhờ đa số rau có tính thanh nhiệt (thanh tâm nhiệt, thanh can nhiệt), vitamin và các chất chống oxy hóa, ngăn chặn tình trạng ngộp, suy thoái bao myelin của tế bào thần kinh.
Nếu trước đây chưa từng ăn chay mà học thi mới ăn chay là điều không tốt. Học thi cần nhiều chất bổ dưỡng, cơ thể chưa quen với thực đơn ăn chay sẽ bị suy dinh dưỡng, mất sức.
Quên thở
Hệ thần kinh không dự trữ oxy và cần được cung cấp thường xuyên. Việc hô hấp, thở sâu rất cần thiết. Rất nhiều thí sinh học quá sức, người mê mệt, học miệt mài tới độ quên thở. Hãy tăng cường thời gian thở, tạo thói quen làm việc nhịp nhàng với hơi thở. Chính oxy là chất cần thiết nhất cho thí sinh, giúp giải tỏa. Thở tốt thì đầu óc nhẹ nhàng, học bài mau thuộc.
Học và giữ sức khỏe phải liên tục hỗ trợ nhau thì mới đủ sức, đầu óc sáng suốt làm bài thi. Không gì tốt bằng ăn uống đầy đủ, đó là thức ăn toàn diện. Đừng ham học mà biếng ăn.
DS. Bùi Kim Tùng
Ăn uống cho mùa thi
Ăn uống đúng cách, đầy đủ chất dinh dưỡng sẽ giúp cho học sinh có đủ sức khoẻ chịu đựng được những áp lực trong thời gian tập trung cho thi cử.
Trong mùa thi, dù rất bận rộn, thí sinh tuyệt đối không được bỏ bữa mà phải đảm bảo ăn đúng giờ và chú ý đến chất lượng bữa ăn, phải đảm bảo đầy đủ các
Đặc biệt khẩu phần ăn của các sĩ tử ôn thi cần tăng cường những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của não.
Theo các chuyên viên dinh dưỡng, học sinh không nên bỏ bữa ăn sáng. Ngoài hai bữa chính (trưa và chiều) cũng nên ăn thêm các bữa phụ vào khoảng chín giờ sáng và ba giờ chiều để vừa giải lao trí óc vừa nạp thêm năng lượng.
Sau mỗi bữa ăn, các em cần nghỉ ngơi khoảng 30 phút rồi mới bắt đầu vào học để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá.
Thí sinh nên tập trung vào các nhóm dinh dưõng như Gluco, nhóm đạm, nhóm chất béo thiết yếu, nhóm vitamin và khoáng chất để bồi bổ trong những ngày ôn thi.
Nhóm Gluco là nguyên liệu cho hoạt động của não, không thể thiếu trong các khẩu phần ăn ở trong cơm, bánh mì, bún, gạo, khoai… Nhóm đạm chứa nhiều acid amin là thành phần cần thiết cho hoạt động não, có nhiều trong thịt, cá, trứng sữa, đậu nành, v.v...
Nhóm chất béo thiết yếu có nhiều trong trong các loại thực phẩm như cá basa, các thu, cá trích và các loại quả hạt như bí đỏ, hướng dương, v.v... Còn nhóm vitamin và khoáng chất: như vitamin nhóm B, vitamin C, acid folic, ma-nhê, v.v…, có nhiều trong rau xanh, hoa quả, các loại củ.
Cung cấp thêm chất sắt cũng rất cần thiết để tạo ra máu lại dễ bị thiếu trong chế độ ăn. Khi thiếu săt thì dễ gây tình trạng mệt mỏi, học kém tập trung, dễ buồn ngủ trong giờ học.
Chất sắt có nhiều trong gan, thịt, cá và rau dền, rau ngót và các loại đậu. Sắt động vật dễ hấp thụ hơn sắt thực vật.
Ngoài ra, các loại hoa quả tươi giàu vitamin giúp thí sinh dễ hấp thu chất sắt hơn. Cần tăng cường uống thêm sữa vào mùa thi.
Các em có thể uống vào tất cả các buổi nhưng tốt nhất là nên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ để tăng cường năng lượng và chất dinh dưỡng nếu học quá khuya.
Như tại kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua có 8.574 thí sinh bỏ thi, trong số đó đa phần bị ốm. Những ngày tới, theo dự báo, thời tiết oi bức, nắng nóng, thí sinh cũng cần chú ý giữ gìn sức khoẻ.
Những thói quen sai
Gần đến ngày thi, thí sinh cần chú ý đến khẩu phần của mình hơn. Ăn uống những đồ lạ, khó tiêu trong dịp thi là không nên. Hãy tránh ăn uống ngoài quán xá đến mức thấp nhất có thể. Thức ăn không đảm bảo vệ sinh, các em có thể bị ngộ độc bất cứ lúc nào.
Kinh nghiệm xương máu của thí sinh Anh Tuấn (Vinh, Nghệ An) đăng ký dự thi vào ĐH Giao thông Vận tải Hà Nội năm 2006: "Mình lỡ ăn bún ốc, ai ngờ bị dị ứng, thế là toi luôn môn lý. Đến bây giờ vẫn thấy còn dại".
Mùa thi cũng là mùa các em học sinh tập trung cao độ vào việc ôn thi. Việc ăn uống, nghỉ ngơi trong thời gian này là rất quan trọng. Thế nhưng có những thói quen không đúng mà học sinh và phụ huynh cần tránh.
Nhiều thí sinh thích uống trà đậm, cà phê để thức khuya học bài. Đó là một thói quen sai nhưng lại khá phổ biến ở học sinh.
Do các em quan niệm rằng càng học khuya càng tốt vì đêm khuya yên tĩnh chữ dễ vào đầu nhưng lại hay buồn ngủ. Biện pháp tốt nhất là dùng chất kích thích (trà, cà phê) để tỉnh táo.
Thực chất, việc dùng trà, cà phê để tìm sự tỉnh táo đã làm rối loạn nhịp điệu sinh học ngủ và thức, làm cho đầu óc mệt mỏi, kém minh mẫn và khó mà tiếp thu được kiến thức. Điều này không có lợi cho sức khỏe. Sự mệt mỏi này khiến các em tiếp thu bài kém.
Tuy nhiên, thí sinh cũng có thể uống chút cà phê nhưng không nên dùng quá nhiều và lưu ý chỉ nên dùng vào buổi sáng, chiều, tuyệt đối không uống vào đêm khuya.
|
Thí sinh phải có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý trong mùa thi
|
Trong mùa thi, các em không những chỉ chú ý đến chế độ dinh dưỡng mà cần phải chú ý đến giấc ngủ. Bởi vào những ngày gần thi tâm lý lo lắng, các em ngủ không đủ giấc điều đó dẫn đến tình trạng não luôn trong tình trạng bị kích thích làm việc liên tục, không hiệu quả.
Đi ngủ sớm và dậy sớm để học bài là là phương pháp học tập khá hữu hiệu, bởi sau khi nghỉ ngơi, cơ thể lấy lại sức lực, đầu óc tỉnh táo, minh mẫn hơn vì thế sẽ hiểu và nhớ bài hơn.
Hơn nữa, khi đi ngủ trước 12 giờ khuya, học sinh sẽ hưởng được kích thích tố tăng trưởng tiết ra mạnh nhất vào lúc này, điều này có lợi cho sự phát triển hài hoà của cơ thể, nhất là chiều cao.
Ngoài ra, muốn đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới, bên cạnh chế độ ăn hợp lý, các em cũng cần chú ý đến các hoạt động thể chất xen kẽ như chơi thể thao, tập thể dục, đi bộ, đi xe đạp, chạy bộ và giải trí.
Trước ngày thi, thí sinh có thể đi chơi công viên, thăm quan nơi mình sẽ “lên thớt” để có thể thích nghi được với môi trường nơi đây và thư giãn đầu óc cho một kỳ thi căng thẳng.
HT
